Wat is het verschil tussen een AOV en een WIA-uitkering?
Een WIA-uitkering is een regeling van de overheid voor werknemers met een vast dienstverband die langdurig arbeidsongeschikt raken. Een AOV is daarentegen een private verzekering die je als zelfstandige zelf afsluit om je inkomen te beschermen. Het belangrijkste verschil: werknemers hebben via hun werkgever recht op WIA, terwijl zzp’ers en freelancers zelf moeten zorgen voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp. Hieronder leggen we precies uit hoe beide regelingen werken en wat dit voor jou als ondernemer betekent.
Wat is een WIA-uitkering precies en wie heeft er recht op?
De WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen) is een sociale zekerheidsregeling die werknemers met een dienstverband beschermt wanneer ze langdurig arbeidsongeschikt raken. Deze regeling wordt uitgevoerd door het UWV en vangt je inkomen op als je na twee jaar ziekte nog steeds niet volledig kunt werken. De werkgever betaalt de eerste twee jaar je loon door, daarna neemt de WIA het over.
Om in aanmerking te komen voor een WIA-uitkering moet je aan een aantal voorwaarden voldoen. Je moet minimaal 35% arbeidsongeschikt zijn en je hebt recht op uitkering als je eerst twee jaar ziek bent geweest. Tijdens die twee jaar heeft je werkgever je loon doorbetaald en heeft hij of zij geprobeerd je weer aan het werk te krijgen via re-integratie.
De hoogte van je WIA-uitkering hangt af van hoe arbeidsongeschikt je bent. Ben je volledig arbeidsongeschikt, dan ontvang je maximaal 70% van je laatste verdiende loon. Ben je gedeeltelijk arbeidsongeschikt, dan krijg je een lager percentage. Het UWV beoordeelt hoeveel je nog zou kunnen verdienen met je resterende arbeidsvermogen.
Voor zelfstandigen en zzp’ers geldt de WIA niet. Omdat je geen werkgever hebt die loon doorbetaalt en premies afdraagt, val je niet onder deze regeling. Je hebt geen recht op WIA-uitkering, hoe lang je ook ziek bent. Dit is een belangrijk verschil in het Nederlandse sociale zekerheidsstelsel: werknemers zijn verplicht verzekerd via hun werkgever, zelfstandigen moeten zelf actie ondernemen.
Wat is een AOV en waarom hebben zelfstandigen dit nodig?
Een AOV (arbeidsongeschiktheidsverzekering) is een private verzekering die je inkomen beschermt wanneer je als zelfstandige, freelancer of ondernemer langdurig ziek wordt of arbeidsongeschikt raakt. Omdat je geen werkgever hebt die voor je zorgt, ben je zelf verantwoordelijk voor je financiële zekerheid. Een AOV vangt dit gat op en zorgt ervoor dat je niet zonder inkomen komt te zitten.
Als zzp’er heb je geen loonbetaling bij ziekte en geen automatische uitkering zoals werknemers die hebben. Word je langdurig ziek, dan stopt je inkomen gewoon. Reken maar uit: als je tot je pensioenleeftijd niet meer kunt werken, loop je al snel honderdduizenden euro’s mis. Dat is een risico dat de meeste ondernemers niet zelf kunnen dragen.
Een AOV dekt je inkomen bij zowel tijdelijke als blijvende arbeidsongeschiktheid. Je kiest zelf hoeveel je wilt verzekeren, meestal een bedrag tussen de €1.000 en €3.000 netto per maand. Ook bepaal je zelf hoe lang je gedekt wilt zijn: sommige verzekeringen dekken je voor twee jaar, andere tot aan je pensioenleeftijd.
De kosten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp verschillen enorm. Bij traditionele verzekeraars betaal je al snel €150 tot €300 per maand, plus advieskosten. Moderne alternatieven zoals collectieve modellen zijn vaak betaalbaarder doordat ze werken met solidariteit tussen ondernemers. Hierdoor kun je al vanaf €42 per maand een AOV regelen.
Naast financiële dekking bieden sommige AOV-oplossingen ook begeleiding vanaf de eerste ziektedag. Dit helpt je sneller te herstellen en weer aan het werk te gaan. Voor kenniswerkers zoals consultants, marketeers en IT’ers die vooral risico lopen op burn-out of langdurige ziekte, is deze ondersteuning vaak net zo belangrijk als de financiële zekerheid.
Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen een AOV en een WIA-uitkering?
Het verschil tussen een AOV en WIA-uitkering zit hem in vrijwel alle aspecten van de regeling. Hieronder zetten we de belangrijkste verschillen overzichtelijk voor je op een rij, zodat je precies snapt waar je aan toe bent als zelfstandige.
Doelgroep: De WIA is exclusief voor werknemers met een dienstverband. Een AOV is juist bedoeld voor zelfstandigen, freelancers en ondernemers zonder werkgever. Dit is het fundamentele verschil: werknemers zijn automatisch verzekerd via hun werkgever, zelfstandigen moeten zelf actie ondernemen.
Financiering: De WIA wordt gefinancierd door premies die je werkgever afdraagt en door belastinggeld. Jij betaalt hier indirect aan mee via loonheffing. Een AOV betaal je volledig zelf via een maandelijkse premie aan een verzekeraar of collectief. Je kunt deze premie wel aftrekken van je belasting als ondernemer.
Hoogte van uitkering: Bij de WIA ontvang je maximaal 70% van je laatste verdiende loon, afhankelijk van je mate van arbeidsongeschiktheid. Bij een AOV bepaal je zelf hoeveel je wilt verzekeren. Je kunt kiezen voor een uitkering van bijvoorbeeld €1.000, €2.000 of €3.000 netto per maand, ongeacht je werkelijke inkomen.
Wachttijd: Voor een WIA-uitkering geldt een wachttijd van twee jaar. Tijdens die periode betaalt je werkgever je loon door. Bij een AOV kun je vaak zelf kiezen: standaard hanteren veel verzekeringen een wachttijd van 8 weken die je zelf moet overbruggen, waarbij de daadwerkelijke uitbetaling plaatsvindt in de derde maand. Hoe korter de wachttijd, hoe hoger meestal je premie.
Duur van dekking: Een WIA-uitkering loopt in principe door tot je AOW-leeftijd, zolang je arbeidsongeschikt blijft. Bij een AOV kies je zelf: sommige polissen dekken je voor twee jaar, andere tot aan je pensioen. Dit maakt een groot verschil in de premie die je betaalt.
Keuzevrijheid: Bij de WIA heb je geen keuze in voorwaarden, het is een vaststaande regeling van de overheid. Een AOV regel je zelf en je bepaalt alle voorwaarden: uitkeringshoogte, wachttijd, duur van dekking en soms zelfs welke aandoeningen je wel of niet wilt meeverzekeren.
Aanvraagproces: Een WIA-uitkering vraag je aan bij het UWV na twee jaar ziekte. Dit gaat via een uitgebreid beoordelingsproces met medische keuringen en arbeidsdeskundigen. Een AOV sluit je vaak binnen enkele minuten online af, waarbij je een verkorte medische vragenlijst invult. Sommige kortlopende varianten vereisen zelfs helemaal geen medische keuring.
Hoe kies je de juiste AOV als je geen recht hebt op WIA?
Als zelfstandige zonder recht op WIA is het kiezen van de juiste arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp een belangrijke beslissing. Je wilt voldoende dekking zonder onnodig veel te betalen. Deze praktische tips helpen je de beste keuze te maken voor jouw situatie.
Bepaal welke uitkeringshoogte bij je past. Reken uit hoeveel inkomen je minimaal nodig hebt om je vaste lasten te betalen. Denk aan je hypotheek of huur, verzekeringen en andere verplichtingen. Veel ondernemers kiezen voor een uitkering tussen de €1.500 en €2.500 per maand. Verzeker niet te veel, want dat maakt je premie onnodig duur. Verzeker ook niet te weinig, want dan kom je alsnog in de problemen.
Kies de juiste dekkingsduur. Wil je alleen de eerste jaren gedekt zijn of tot aan je pensioen? Een dekking van twee jaar is aanzienlijk goedkoper dan dekking tot je AOW-leeftijd. Voor jonge ondernemers met weinig reserves is langdurige dekking vaak verstandiger. Ben je ouder en heb je al vermogen opgebouwd, dan kan kortere dekking voldoende zijn.
Let op de wachttijd die je aankan. Hoe langer je zelf kunt overbruggen, hoe lager je premie. Een wachttijd van 2 maanden, waarbij de uitbetaling plaatsvindt in de derde maand, is voor veel ondernemers een goed evenwicht tussen betaalbaarheid en zekerheid. Zorg wel dat je voldoende buffer hebt om die eerste periode zelf op te vangen.
Vergelijk premies tussen verschillende aanbieders. Traditionele verzekeraars rekenen vaak €150 tot €300 per maand, plus eenmalige advieskosten van €275 of meer. Collectieve modellen die werken met solidariteit tussen ondernemers zijn vaak veel betaalbaarder. Deze kunnen starten vanaf €42 per maand met minimale inschrijfkosten.
Houd rekening met je beroepsgroep. Sommige verzekeraars passen hun premies aan op basis van hoe gezond je beroepsgroep gemiddeld is. Voor kenniswerkers zoals consultants, marketeers en IT’ers die geen fysiek zwaar werk doen, kan dit voordelig uitpakken. Zij lopen minder risico op lichamelijk letsel en profiteren van lagere groepspremies.
Overweeg moderne alternatieven. Naast traditionele verzekeraars zijn er inmiddels transparante oplossingen waarbij ondernemers elkaar helpen via donaties gecombineerd met een verzekering. Deze modellen bieden vaak dezelfde zekerheid tegen lagere kosten, omdat er geen winstmarge naar externe beleggers gaat. Je kunt binnen drie minuten online aansluiten zonder gedoe met tussenpersonen.
Check of je AOV voldoet aan de komende verplichte regeling. Als de Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ) wordt ingevoerd, moet je AOV aan bepaalde eisen voldoen om vrijstelling te krijgen. Let erop dat je verzekering een periodieke uitkering biedt tot minimaal je 55e levensjaar en dat deze ingaat bij 25% arbeidsongeschiktheid. Niet alle AOV-oplossingen voldoen hieraan.
Neem je tijd voor deze keuze, maar stel het niet te lang uit. Hoe jonger en gezonder je bent, hoe gemakkelijker en goedkoper je een AOV kunt afsluiten. Word je eerst ziek en probeer je daarna pas een verzekering af te sluiten, dan is de kans groot dat je wordt geweigerd of extra moet betalen.
Hoe SharePeople helpt bij arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers
Als zelfstandige zonder recht op een WIA-uitkering is het essentieel dat je je inkomen beschermt met een goede arbeidsongeschiktheidsverzekering. SharePeople biedt een moderne, toegankelijke oplossing die speciaal is ontwikkeld voor ondernemers die betaalbare zekerheid zoeken zonder ingewikkelde procedures.
Wat SharePeople voor jou doet:
- Betaalbare kosten vanaf €42 per maand door solidariteit tussen meer dan 15.000 ondernemers, zonder winstmarge naar externe beleggers
- Binnen drie minuten online aansluiten zonder gedoe met tussenpersonen of langdurige medische keuringen
- Persoonlijke begeleiding vanaf de eerste ziektedag, zodat je niet alleen financieel maar ook mentaal wordt ondersteund bij herstel
- Volledige transparantie over kosten en voorwaarden, zodat je precies weet waar je aan toe bent
- Flexibele dekking die aansluit bij de komende BAZ-wetgeving, waardoor je vrijstelling kunt krijgen van de verplichte basisverzekering
Wacht niet tot het te laat is. Hoe jonger en gezonder je bent, hoe gemakkelijker en voordeliger je een AOV kunt afsluiten. Bereken je AOV en ontdek binnen één minuut welke dekking bij jouw situatie past, of sluit je aan om vandaag nog je financiële zekerheid te regelen via SharePeople. Wil je eerst meer weten? Plan een persoonlijk gesprek in en ontdek hoe SharePeople jou kan helpen.
Veelgestelde vragen
Kan ik een AOV nog afsluiten als ik al klachten heb of eerder ziek ben geweest?
Dit hangt af van de aard en ernst van je klachten. Bij de medische aanvraag moet je eerlijke antwoorden geven over je gezondheidsgeschiedenis. Sommige verzekeraars kunnen je weigeren, een uitsluitingsclausule opleggen voor specifieke aandoeningen, of een hogere premie vragen. Hoe langer je klachtenvrij bent, hoe groter de kans op acceptatie. Daarom is het verstandig om een AOV af te sluiten wanneer je nog gezond bent.
Wat gebeurt er als ik gedeeltelijk arbeidsongeschikt raak en nog wel een paar uur per week kan werken?
Bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid hangt de uitkering af van je polisvoorwaarden. Veel AOV-verzekeringen keren een percentage van de verzekerde uitkering uit op basis van je mate van arbeidsongeschiktheid (bijvoorbeeld 50% uitkering bij 50% arbeidsongeschikt). Het inkomen dat je nog wél kunt verdienen, mag je gewoon houden. Check altijd je polisvoorwaarden om te zien vanaf welk percentage arbeidsongeschiktheid (vaak 25% of 35%) je recht hebt op uitkering.
Is de premie van mijn AOV fiscaal aftrekbaar en hoe werkt dat precies?
Ja, als zelfstandige kun je de premie van je AOV aftrekken als bedrijfskosten in je belastingaangifte, waardoor je effectieve kosten lager uitvallen. De uitkering die je eventueel ontvangt, moet je dan wel als inkomen opgeven en daarover betaal je belasting. Dit maakt een AOV fiscaal aantrekkelijk voor ondernemers. Raadpleeg altijd je accountant voor jouw specifieke situatie.
Hoe lang duurt het voordat ik een uitkering ontvang nadat ik arbeidsongeschikt ben geraakt?
Dit hangt af van de wachttijd die je hebt gekozen bij het afsluiten van je AOV. Standaard geldt vaak een wachttijd van 2 maanden die je zelf moet overbruggen. Na afloop van deze wachttijd moet je je arbeidsongeschiktheid melden bij je verzekeraar. Vervolgens volgt een beoordelingsproces waarbij je medische situatie wordt geëvalueerd. De daadwerkelijke uitbetaling vindt plaats in de derde maand na het moment dat je arbeidsongeschikt bent geraakt.
Wat zijn veelgemaakte fouten bij het kiezen van een AOV die ik moet vermijden?
De grootste fout is te weinig verzekeren uit kostenoverweging, waardoor je alsnog in financiële problemen komt. Andere fouten zijn: geen rekening houden met toekomstige verplichtingen zoals een hypotheek, kiezen voor een te korte dekkingsduur waardoor je op latere leeftijd onverzekerd bent, en het niet eerlijk invullen van de medische vragenlijst waardoor je verzekering later kan weigeren uit te keren. Neem de tijd om je situatie goed te analyseren voordat je kiest.
Kan ik mijn AOV aanpassen als mijn inkomen of situatie verandert?
Bij de meeste verzekeraars kun je je dekking verhogen bij belangrijke levensgebeurtenissen zoals een hypotheek, huwelijk of geboorte van een kind, vaak zonder nieuwe medische keuring binnen bepaalde grenzen. Het verlagen van je dekking is meestal eenvoudiger en kan vaak op elk moment. Let op: bij verhoging kunnen wel aanvullende premies en voorwaarden gelden. Sommige moderne collectieve oplossingen bieden meer flexibiliteit dan traditionele verzekeraars.
Wat is het verschil tussen een uitkering in eigen beroep versus een uitkering in gangbaar beroep?
Bij 'eigen beroep' krijg je een uitkering als je jouw specifieke werk niet meer kunt doen (bijvoorbeeld als grafisch ontwerper). Bij 'gangbaar beroep' krijg je alleen uitkering als je geen enkel werk meer kunt doen dat bij je opleiding en ervaring past. Een verzekering op basis van eigen beroep is duurder maar biedt betere bescherming, vooral voor specialisten. Voor de meeste zzp'ers is dekking op basis van eigen beroep de beste keuze.
Gerelateerde artikelen
- Hoe lang duurt het om een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten?
- Hoe bouw je veerkracht op als freelancer?
- Hoe voorkom je financiële problemen bij arbeidsongeschiktheid als zzp’er?
- Wat zijn de verschillen tussen korte en lange termijn AOV dekking?
- Wat zijn de voorwaarden voor uitkering bij arbeidsongeschiktheid?
