Een verplichte AOV: een oplossing die geen probleem oplost
Het plan voor een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor zzp’ers wankelt opnieuw. Het UWV en de Belastingdienst hebben nog maar eens bevestigd wat velen al wisten: dit voorstel is onuitvoerbaar. Voor zzp’ers is dat een opluchting. Niet omdat ze het risico van arbeidsongeschiktheid negeren, maar omdat deze verplicht opgelegde verzekering totaal niet aansluit bij hun realiteit.
Wie heeft dit idee eigenlijk bedacht? Niet de zelfstandigen zelf, die prima weten wat ondernemen betekent: je eigen keuzes én risico’s dragen. Nee, het waren de vakbonden en werkgevers die in 2019, tijdens het pensioenakkoord, de verplichte AOV op tafel legden. Toen een verplicht zzp-pensioen niet haalbaar bleek, moest dit plan ineens het alternatief worden. Sindsdien is het een soort heilig huisje in het regeerakkoord, terwijl iedereen – van zzp’ers tot uitvoeringsinstanties – roept dat het niet werkt.
Wat lost een verplichte AOV op?
De argumenten voor een verplichte AOV klinken nobel, maar houden geen steek: Er wordt beweerd dat zzp’ers onvoldoende bijdragen aan sociale lasten. Onzin. Zelfstandigen betalen via hun belastingafdrachten gewoon mee aan de samenleving. Dan is er nog de angst dat arbeidsongeschikte zzp’ers massaal in de bijstand belanden. Maar ook dat beeld wordt niet ondersteund door cijfers. Integendeel: er zijn veel zelfstandigen die vanuit een uitkering met ondernemen zijn gestart. En waarschijnlijk zijn er nog veel meer zelfstandigen die blijven doorwerken, terwijl als ze werknemer waren geweest zich allang hadden ziekgemeld!
Kortom, deze verplichte AOV is een oplossing voor een probleem dat nauwelijks bestaat. Wat wél duidelijk is? Het wetsvoorstel, de Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ), is een bureaucratisch monster dat vrijwel niemand ziet zitten. Een recordaantal reacties tijdens de internetconsultatie onderstreepte dat al. Zzp’ers zijn zelfstandig – laat ze dat vooral blijven.
Arbeidsongeschiktheid serieus nemen
Maar eerlijk is eerlijk: arbeidsongeschiktheid is wél een risico. Een ongeluk, ziekte of langdurige uitval kan grote gevolgen hebben, ook financieel. Zzp’ers moeten daar bewuster mee omgaan. Maar dat betekent niet dat een opgelegde verzekering daarvoor de enige oplossing is.
Als je jong en gezond bent, is het juist slim om zelf iets te regelen, zoals een AOV. Hoe eerder je start, hoe lager de premie. Maar die keuze moet je zelf kunnen maken. Als ondernemer weet jij wat past bij jouw situatie en budget – of je nu kiest voor een traditionele verzekering, een alternatief zoals crowdsurance, of een combinatie.
AOV innovaties
Veel zelfstandigen vinden reguliere AOV’s simpelweg te duur. Gelukkig zijn er tegenwoordig betaalbare en flexibele alternatieven:
- Broodfondsen: Samen met andere zelfstandigen vorm je een schenkkring. Dit is vooral handig voor de eerste twee jaar van arbeidsongeschiktheid, al vraagt het wel een actieve rol binnen de groep.
- Crowdsurance, zoals SharePeople: Een modern alternatief dat een schenkkring combineert met een groepsverzekering voor langdurige uitval, inclusief professionele begeleiding.
Deze alternatieven werken nú al goed. Het is verstandiger om zzp’ers te stimuleren zulke oplossingen te benutten, in plaats van hen in een onhaalbaar verplicht systeem te duwen.
Oproep aan de politiek: richt je op wat wél kan werken
In plaats van de zoveelste mislukte poging om zzp’ers iets op te leggen, is het tijd om naar de zzp’ers zelf te luisteren, bijvoorbeeld naar de VZN: Wat werkt wél?
- Bewustwording vergroten: Maak zzp’ers duidelijk wat de financiële risico’s van arbeidsongeschiktheid zijn en welke opties ze hebben. Een eenvoudige rekentool kan al helpen.
- Alternatieven stimuleren: Broodfondsen en crowdsurance zijn bewezen oplossingen. Zorg dat deze toegankelijker worden.
- Vrijwillige AOV voor startende ondernemers aantrekkelijk maken: Denk aan het verlengen van de termijn van 13 naar 52 weken voor het afsluiten van de vrijwillige verzekering via het UWV. Dat is een laagdrempelige optie die voor startende ondernemers een uitkomst kan zijn.
Zzp’ers hebben geen behoefte aan een keurslijf, maar aan ruimte om zelf verantwoordelijkheid te nemen. Laat hen ondernemen, innoveren en bijdragen aan de economie. Een verplichte AOV? Dat is een ineffectieve oplossing die voorbijgaat aan wat zelfstandigen én de arbeidsmarkt écht nodig hebben.
Regel zelf je inkomen bij arbeidsongeschiktheid
Bij SharePeople bieden we twee opties.
Je grootste risico binnen 3 minuten gedekt voor de eerste 2 jaar arbeidsongeschiktheid. Of veilig zitten tot je pensioen met een combinatie van donaties en een groepsverzekering.
Richt je AOV-oplossing in zoals jij het wil.
